Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 22 yıllık iktidarında partisinin ikinci sırada tamamladığı 31 Mart yerel seçimlerinin ardından “Milletin sınıfta bıraktığını baş tacı yapacak değiliz” diyerek parti kadrolarında değişim mesajı verdi.
14 Mayıs 2024’deki bu konuşmanın ardından, sadece teşkilat, genel merkez kadroları değil, kabinede de geniş kapsamlı değişime gideceği beklentisi oldukça yüksekti.
Geçmiş yıllardaki uygulamalarına bakıldığında bu konuda tepkisel veya ani kararlar vermediği bilinen Erdoğan, bu değişimi 23 Şubat’a çektiği partisinin 8. Olağan Büyük Kongresi’ne erteledi.
Adalet ve Kalkınma Partisi, hafta sonu yapılacak olan İstanbul kongresiyle il kongrelerini tamamlayacak.
23 Şubat’ta yapılacak olan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tek genel başkan adayı olacağı kongrede, parti yönetimi kadrolarında kapsamlı değişim bekleniyor.
Bu değişimin, kabineye de uzanabileceği kulislerde uzun süredir konuşuluyor.
Teşkilatlarda neler değişti?
Erdoğan seçim sonrasında yaptığı açıklamalarda teşkilatlar ve parti yönetiminde kapsamlı değişiklik mesajları verdi.
AKP kaynaklarının verdiği bilgiye göre tamamlanan il kongrelerinde değişim yüzde 75’ler seviyesinde.
İlçe kongrelerinde ise değişim oranı 60’a yakın oldu.
Kadın ve Gençlik Kolları’nda da başkanlar değişti.
Parti yönetimi ve kabinede değişim senaryoları
Cumhurbaşkanı Erdoğan 2023 seçimlerinde, parti tüzüğünde yer alan üç dönem kuralını büyük oranda işletmiş ve parlamentodaki değişim oranı yüzde 65’i bulmuştu.
7 Ekim 2023’te yapılan 7. Olağanüstü Kongre’de partinin en büyük karar olma organı olan Merkez Karar Yönetim Kurulu’nun (MKYK) üçte ikisine yakını değişmiş, ancak partinin “icracı” organı olan Merkez Yürütme Kurulu’nda (MYK) değişim sınırlı kalmıştı.
Parti kulislerinde ise kongredeki değişim oranları ve bunun kabineye uzayıp uzamayacağı konusunda farklı tahmin ve senaryolar konuşuluyor.
AKP kulislerinde konuşulan parti yönetimi, kabine ve TBMM grubunda yapılacak değişikliğe ilişkin konuşulan seçenekler şöyle:
‘Eş zamanlı değişim olabilir’
Bu görüşü savunanlar, Mayıs’ta yapılması planlanan kongrenin 23 Şubat’a çekilmesini kapsamlı bir değişimin işareti olarak yorumluyor.
Erdoğan’ın kabine dışında kalacak bazı isimleri parti yönetimine almak için kongreye birkaç gün kala kabine revizyonuna gidebileceği ifade ediliyor.
Bazı AKP kurmayları ise kongre ile MKYK’nin aynı gün toplanarak, yeni MYK’nin belirlenmesini yüksek olasılık görüyor.
Kabine değişimi tartışmalarına son vermek için de aynı akşam, kabinede gidilebileceğini ifade ediyor.
MYK’ye ‘parti hafızası’ freni gelebilir mi?
Kulislerde kapsamlı değişiklik beklentisi dile getirilse de BBC Türkçe‘ye konuşan bazı AKP kurmayları, MYK’de değişim sınırlı kalabileceğini savunuyor.
Kongre’de seçilecek MKYK’de kapsamlı değişikliğe gidebileceği ve bu değişim oranının teşkilatlardaki değişim oranlarına denk gelebileceği ancak bunun MYK’ye yansımayabileceği vurgulanıyor.
Bu görüşü savunanlar, Erdoğan’ın MKYK’de “üç dönemi” tamamlayan veya çok uzun süre görev yapan bazı isimlerle yollarını ayırabileceğini ancak “parti hafızasını” korumak için MYK’de daha dar kapsamlı bir değişiklikle yetineceği tahminini dile getiriyor.
MYK’de en uzun görev yapanlar arasında Siyasi İşler Başkanı Hayati Yazıcı, Teşkilat Başkanı Erkan Kandemir ve Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz yer alıyor.
‘Teşkilatlardaki değişim, MYK’ye da yansır’
Ancak bazı kaynaklar, tersi görüşü savunuyor.
Erdoğan’ın çeşitli açıklamalarında her kademede değişim olacağı mesajını verdiğini anımsatan bazı partililer şöyle diyor:
“Olağanüstü kongrede, MKYK’de büyük oranda değişim oldu ama esas karar süreçlerinde etkili olan MYK üyeleri değişmedi.
“Üzerinden 31 Mart seçimleri geçti ve parti ikinci sırada bu yarışı tamamladı. O nedenle, kongrede sadece sayısal değil, niteliksel de bir değişim göreceksiniz.”
Bu çerçevede 16 üyeli MYK’nin en az 10’un değişebileceği iddia ediliyor.
Partinin Meclis grubunda da değişikliğe gidilmesi sürpriz görülmüyor.
‘Kabinede sınırlı değişim olabilir’
Kulislerde dile getirilen bir başka iddia ise kapsamlı kabine değişiminin daha sonraya kalabileceği yönünde.
31 Mart yerel seçimlerinden sonra da kabine revizyonu iddialarının gündeme geldiğini belirten bazı AKP kurmayları, bunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile sınırlı kaldığına dikkat çekiyorlar.
Başkanlık sistemine geçilmesinden sonra Erdoğan’ın revizyonu 2023 seçimleri sürecinde yaptığı, bunun dışında toplu bir kabine değişikliği yapmadığı anımsatılıyor.
Bu görüşü savunanlar kabine değişikliğinin, Kartalkaya’daki otel yangını sonrasında MHP lideri Devlet Bahçeli’nin de isim vermeden eleştirdiği Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve birkaç bakanla sınırlı kalabileceğini, Erdoğan’ın kabine değişikliklerini zamana yapabileceğini iddia ediyor.
